موسسه علمی ، فرهنگی ، آموزشی یــاس بــی نشــان

از تاریخ ولادت و علت نام گذاری ایشان این چنین نقل شده است:در سال ۱۳۱۹ هجری قمری، مطابق با ۱۲۸۱ شمسی، در شهر حکیم پرور قمشه (شهرضای فعلی) از توابع اصفهان، در خانه ای سرشار از نور ایمان و علم و معرفت، فرزندی دیده به جهان گشود که او را «محمدمهدی» نام نهادند. علت نام گزاری ایشان خواب یکی از علماء شهر بود که در خواب ملامحمد مهدی، از عالمان بزرگ آن زمان را دیده بود که به منزل پدر ایشان آمده بود. از آن جا که پسرش مُلاّ ابوالحسن در انتظار مولودی تازه بود، ولادت آن نوزاد را تعبیری بر خواب خود دانست و سفارش نمود که او را محمدمهدی نام بگذارند... نیاکان او، از سادات بحرین و از بزرگان و حافظان قرآن بودند. پدرش ملا ابوالحسن، عالمی بیدار دل و زاهد و با تقوا بود. زهد و تقوای پدر وجهد وتلاش او، در راه علم آموزی این فرزند به بار نشست. بعدها، میرزا محمدمهدی الهی قمشه ای، عالمی بزرگ، عارفی الهی و مفسری آگاه شد که هنوز هم، زینت عالم علم و تقوا به شمار می آید. استاد مهدی الهی قمشه ای از پنج سالگی آموختن آغاز کرد ودر پانزده سالگی، بر ادبیات عرب تسلط کامل یافت. او همراه با تحصیل، به کار و تلاش برای کسب معاش نیز می پرداخت. او در چهارده سالگی، به اصفهان و سپس از آن جا به مشهد هجرت نمود. در این هجرتِ خداجویانه، او از محضر استادان بسیاری بهره برد و روز به روز بر دامنه علم و آگاهی خود افزود.ستادان ایشان عبارتند از:ملا ابوالحسن قمشه‏ای (پدر) ملا محمد هادی فرزانه قمشه‏ایحسن امین جعفری شیخ محمد حکیم خراسانی شهید آیت الله سید حسن مدرس آقا بزرگ حکیم (میرزا عسکری شهید) حاج آقا حسین قمیشیخ اسدالله یزدی حاج ملا محمد علی معروف به فاضلحاج شیخ حسن برسی حاج میرزا حسن فقیه سبزواری میرزا مهدی اصفهانی  حکیم محمد طاهر فقیه نصیری. خواب دیدن شهید مدرس و مهاجرت به تهرانایشان برای کسب علم و معرفت سفرهای بسیاری داشتند. در ایام تحصیل در مشهد مقدس و در سنین جوانی شبی به خوب دید که از مشهد به طرف تهران می‌رود و مرحوم شهید سید حسن مدرس که او نیز اهل قمشه بود را دستگیر کرده اند و به طرف مشهد می‌برند. در راه به یکدیگر برخورد می کنند و مرحوم مدرس کتابی در دست داشتند که آن را به ایشان داده و می‌گویند ما را تبعید کرده اند شما این را بگیرید و بروید جای من درس بدهید. هنگامی که از خواب بیدار می‌شوند و می‌گویند اگر خواب پریشان است همین است. ما کجا و شخصیتی مبارز و عالم چون مدرس کجا. تا اینکه زمانه ایشان را به تهران کشاند.مرحوم آیت الله الهی قمشه‌ای پس از سالها تحصیل در کنار بارگاه آستان قدس رضوی در آرزوی دیدار محضر اساتید قم و عراق و نجف قصد مهاجرت کرد لذا ابتدا به طهران وارد شد. در طهران به مدرسه سپهسالار (مدرسه عالی شهید مطهری فعلی) وارد شد و در آنجا به تعلیم و تعلم پرداخت. روزی در مسجد سپهسالار در محفلی شرکت داشت که ایشان را به شهید سید حسن مدرس معرفی می کنند. شهید مدرس می گوید: «لازم نیست که او را معرفی کنید چون پدربزرگ این شخص مرحوم حاج ملک باعث شد که من مدرس شوم. من در یک مغازه ای کار  می کردم که پدر بزرگ ایشان به آنجا آمد و گفت حیف است که این بچه کار کند از سیمای او آثار هوش و درایت مشهود است و بگذارید درس بخواند. پدرم گفت: ‌ما استطاعت مادی نداری تا او را برای تحصیل عازم کنیم.پدربزرگ همین شخص امکانات مادی مرا فراهم آورد و معاش مرا تامین نمود. و برای تعلیم و تعلم از قمشه به اصفهان فرستاد.»به هر حال مرحوم آیت الله الهی قمشه‌ای موانستی قریب با شهید مدرس پیدا نمود و ایشان وی را در طهران نگهداشت و بدین ترتیب امکان مهاجرت به قم و عراق میسر نشد. ایشان در تدریس خارج از حوزه خود دروس (ادبیات، منطق، حکمت) در دانشگاه تهران تدریس می کردند و  از شاگردان بزرگوار حوزوی ایشان می توان حضرات آیات را نام برد:آیت الله عبدالله جوادی آملی  آیت الله حسن حسن‏زاده آملیترجمه قرآن کریمترجمه معروف استاد الهی قمشه ای از قرآن مجید، نخستین ترجمه روان و سلیس قرآن کریم به زبان فارسی است. تا آن زمان، ترجمه ها به صورت تحت اللفظی و کلمه به کلمه بود. استاد برخلاف عادت گذشتگان، ترجمه روانی از آیات الهی را ارائه نمود، بدون آن که در اصل معنا تغییری صورت گیرد. ترجمه استاد الهی قمشه ای از کتاب آسمانیِ قرآن، اینک سال هاست که در دست شیفتگان قرآن است و آنان را، قطره قطره از زلال معانی ناب آیات الهی می چشاند. آثار ارزشمند و به جای مانده از ایشان نیز عبارتند از:ترجمه قرآن به زبان شیوا و نثری زیبا و امروزین ترجمه مفاتیح الجنانترجمه صحیفه سجادیهحاشیه و توضیحات بر تفسیر ابوالفتوح رازیحکمت الهی (دو جلد) شرح فصوص الحکم فارابی مشاهدات العارفین فی اصول السالکین رساله در فلسفه کلی رساله در سیر و سلوک رساله در مراتب ادراکحاشیه بر مبدا و معاد ملاصداری شیرازی و دیوان اشعار. منبع:فرهنگ نیوز